معرفی کاجِ مطبق
کاجِ مطبق به عنوان یک درخت در آب و هوای نیمه گرمسیری آمریکای شمالی کشت میشود و در مکانهای دیگر معمولا به عنوان گیاه آپارتمانی پرورش داده میشود. این درخت دارای تنهای راست و شاخههای متقارن جذابی است که با سوزنهای کوتاه و منحنی به داخل، پوشیده شده است. یک کاجِ مطبق میتواند در طبیعت تا ارتفاع 60 متر رشد کند. با این حال رشد این درخت در داخل خانه نهایتا بین 1 تا 2.5 متر خواهد بود و یا حتی میتوان آن را به صورت درخت بونسای یا گیاه کاج مینیاتوری پرورش داد.
تنوع درختان کاج در طبیعت بسیار زیاد است که در ادامه به معرفی برخی از آنها میپردازیم.
گیاه کاجِ نانا (Pinus strobus Nana)
کاجِ نانا یک گونهی کوتوله یا مینیاتوری از کاج سفید شرقی است که با افزایش سن به شکل مخروطی درمیآید. این گیاه دارای شاخههای متقارن است که به سمت بالا رشد میکنند و برگهای سوزنی آن به رنگ سبز مایل به آبی و نسبتا کوچک است. این گیاه پس از 10 سال رشد میتواند به قد و عرض 2 متر برسد و نرخ سالانهی رشد آن بین 15 تا 20 سانتیمتر است. نانا از زبان لاتین به معنای کوتوله برگرفته شده است.
گیاه کاجِ لاوسون (Chamaecyparis lawsoniana)
کاجِ لاوسون یک گیاه سرو مانند است که به شکل هرمی و مرتب رشد میکند و میتواند یک گیاه زیبا برای تزئین فضای داخلی خانه یا هر ساختمانی باشد. نگهداری کاج لاوسون در گلدان رشد آن را محدود میکند و اگر میخواهید گیاه شما بزرگتر باشد، لازم است آن را در بهار به ظرفی با قطر 5 سانتیمتر بیشتر منتقل کنید.
برای نگهداری از کاج لاوسون میتوانید در طول فصل رشد هر ماه به آن کود بدهید. آبیاری نیز پس از خشک شدن نسبی خاکها انجام میشود. گیاه را کاملا آبیاری کنید اما اجازه دهید بین دو آبیاری خاک تا حدودی خشک شود. برای حفظ شکل و اندازهی این نوع کاجِ آپارتمانی نیز میتوانید نوک شاخهها را هرس کنید.
گیاه کاجِ نوئل (picea spruce)
کاج نوئل از تیرهی درختان مخروطی همیشه سبز است که در زمان بلوغ میتواند تا ارتفاع 60 متر رشد کند و شکل مخروطی معمولی داشته باشد. شاخههای این گیاه به صورت حلقهای رشد میکنند و جلوهی خاصی به آن میدهند.
برای نگهداری از کاج نوئل در فصل رشد به مکانی با آفتاب کامل نیاز دارید. در زمستان نیز این گیاه باید در نیمه سایه قرار گیرد. بونسای کاج نوئل باید حتما در برابر یخبندان محافظت شود زیرا اگر ریشههای آن یخ بزند، نمیتواند آب مورد نیاز گیاه را تامین کند و باعث خشک شدن گیاه میشود.
گیاه کاجِ کامیس پاریس (Chamaecyparis sp)
کاج کامیس پاریس گیاه مقاومی است که به خاطر نگهداری آسان و مقاومت بالا در برابر آفات و بیماریها بسیار پرطرفدار است. این گیاه که بومی ژاپن، تایوان و بخشهایی از امریکا است، در زیستگاه طبیعی خود بسیار بزرگ میشود اما بیشتر ارقام که برای باغ هستند، با قد کوچکتری پرورش داده میشوند.
در نگهداری از کاج کامیس باید به این نکته توجه کرد که این گیاهان همیشه سبز، آب و هوای معتدل را ترجیح میدهند و در شرایط گرم، خشک یا بادی عملکرد خوبی ندارند. کاجِ کامیس پاریس از همه نظر زیبا است و رنگ، بافت و ساختار خاص خود را دارد که جلوهی زیبایی به فضای باغ میدهد.
کاجِ تویا (Thuja occidentalis)
وقتی صحبت از گیاهان آپارتمانی با نیازهای نگهداری کم میشود، کاج تویا یکی از محبوبترین انتخابها برای افراد با هر سطح مهارتی است. این کاج که با نام درخت زندگی هم شناخته میشود، متعلق به خانوادهی سرویان است و به عنوان یک گیاه زینتی مورد توجه قرار میگیرد.
درختچههای تویا نور کامل خورشید یا سایهی جزئی را ترجیح میدهند و اگرچه خاکهایی با زهکشی خوب را ترجیح میدهند اما میتوانند در خاک غرقاب نیز زنده بمانند. سازگاری بالا و اندازهی کوچک از ویژگیهای مطلوب این گیاه است. بعلاوه این که کاجِ تویا خاک خنثی را به خاک قلیایی ترجیح میدهد. از آنجایی که این که رشد کمی دارد برای نگهداری از کاج تویا لازم است به آن کود بدهید.
معرفی گیاه کاج مطبق آپارتمانی
کاج مطبق یا Norfolk Island pine که با نام علمی Araucaria heterophylla شناخته میشود، در آب و هوای نیمه گرمسیری آمریکای شمالی به عنوان درخت در فضاهای باز رشد میکند اما در مکانهای دیگر به عنوان گیاه آپارتمانی نیز پرورش داده میشود. کاج مطبق در فضای باز میتواند تا ارتفاع 6 متر رشد کند و به عنوان یک گیاه آپارتمانی نیز میتواند بین 1 تا 2.5 متر رشد داشته باشد. البته در خیلی از موارد این گیاه به عنوان درخت بونسای یا مینیاتوری پرورش داده میشود.
چگونگی نگهداری از گیاه کاج مطبق
کاجهای مطبق را میتوان هم در فضای خانه و هم در فضای باز پرورش داد. اگرچه بهتر است شرایط مناسب برای آنها فراهم باشد اما میتوانند در شرایط مختلف رشد کنند. اگر به دنبال این هستید که این گیاه را در بهترین مکان در فضای باز بکارید، بهتر است کاجِ مطبق را در خاک نسبتا مرطوب، متخلخل و شنی و در مکانی کاملا آفتابی بکارید.
اگر کاجِ مطبق را در داخل خانه پرورش میدهید از مخلوط گلدانی با زهکشی مناسب، شنی و کمی اسیدی استفاده کنید. افزودن پیت ماس و ماسه اضافی به مخلوط گلدانی استاندارد، میزان اسیدیته و زهکشی آن را بهبود میبخشد. خاک را مرطوب و نه خیس نگه دارید و تا حد امکان به گیاه نور بدهید. کاج مطبق در آفتاب کامل یا نور روشن و غیرمستقیم رشد میکند، بنابراین آن را در نزدیکی یک پنجرهی رو به جنوب قرار دهید.
نکات نگهداری کاج مطبق: 1. نور
تامین نور کافی برای کاج مطبق یکی از نکات مهم در نگهداری از این گیاه است و در صورت امکان این گیاه آفتاب کامل را ترجیح میدهد. کاج مطبق میتواند دورههای نسبتا طولانی در شرایط کم نور دوام بیاورد بنابراین در طول زمستان میتوانید گیاه خود را به داخل خانه منتقل کنید و با فرارسیدن بهار آن را در یک نقطهی آفتابی در فضای باز قرار دهید.
اگر حین نگهداری از کاج مطبق در خانه گیاه شما فقط قد بکشد و بلند شود، احتمالا مشکل به خاطر نور کم و کود سنگین است که باعث میشود گیاه فقط رشد بدنه داشته باشد. در این صورت از کوددهی به گیاه اجتناب کنید تا زمانی که گیاه شما به نور کامل خورشید دسترسی داشته باشد.
چرخاندن مداوم کاج مطبق در خانه باعث رسیدن نور به تمام قسمتهای گیاه و رشد یکسان آن میشود.
مراقبت از گیاه کاج مطبق: 2. خاک
کاجِ مطبق از آن دسته گیاهان اسید دوست است و PH محدودهی 4.5 تا 5.5 را ترجیح میدهد. خاک مناسب کاج مطبق ترکیبی از مخلوط گلدانی مبتنی بر پوده است زیرا با تجزیهی پیت، خاک به تدریج اسیدی میشود. هنگامی که کاج مطبق در فضای باز کاشته میشود، خاک شنی اما غنی را ترجیح میدهد که البته بهتر است با ذغال سنگ نارس یا پوده اصلاح شود.
روش نگهداری از گل کاج مطبق: 3. آبیاری
کاجهای مطبق تا حدودی به خشکی و همینطور نم مقاوم هستند، بنابراین در مورد آبیاری گیاهان سختگیری نیستند. توصیه میشود پیش از هر آبیاری اجازه دهید خاک کمی خشک شود. به این ترتیب برای نگهداری گل کاج مطبق، آبیاری یک یا دو هفته یکبار کافی است. آبیاری گیاه کاج کاشته شده در گلدان را تا زمانی انجام دهید که آب اضافی از سوراخهای زهکشی زیر گلدان خارج شود.
طرز نگهداری از گل کاج مطبق: 4. دما و رطوبت مناسب
از آنجایی که گیاه کاجِ مطبق بومی اقیانوس آرام جنوبی است، آب و هوای گرمتر و مرطوبتر بین 18 تا 21 درجهی سانتیگراد را ترجیح میدهد. این گیاهان میتواند تا حدی دماهای پایینتر یا بالاتر را تحمل کنند اما در دمایی کمتر از 1 درجهی سانتیگراد، ممکن است از بین بروند.
برای کمک به حفظ رطوبت گیاهان آپارتمانی، لازم است به طور منظم آنها را با یک بطری اسپری آب، مهپاشی کنید یا گلدان کاج مطبق را روی یک سینی سنگریزه قرار دهید؛ البته به شرطی که ریشههای گیاه با آب داخل سینی تماس نداشته باشد. با این حال، در مقایسه با اکثر گیاهان نیمه گرمسیری بهتر میتواند در شرایط خشک داخل خانه دوام بیاورد.
نحوه نگهداری از گیاه کاج مطبق: 5 . کوددهی
کاجِ مطبق را در طول فصل رشد با یک کود مایع ضعیف تغذیه کنید. بعلاوه اگر نور محیط نگهداری گیاه کاج مطبق کم است، بهتر است کوددهی به آن را متوقف کنید. کاجهای مطبق به ویژه درختان جوانتر، سیستم ریشهای ضعیفی دارند و بنابراین لازم است مطمئن شوید از کود معمولی استفاده میکنید.
روش نگهداری از گیاه کاج: 6. هرس گیاه
برای هرس کردن گیاه کاجِ مطبق میتوانید شاخههای پایینی که خشک شدهاند را جدا کنید که مشکلی رایج در نمونههای آپارتمانی است. معمولا هرس و کوتاه کردن شاخههای بالایی گیاه توصیه نمیشود اما اگر درخت شما بیش از حد بزرگ شده است میتوانید بخش مرکزی آن را کوتاه کنید. البته این کار باعث میشود درخت از آن نقطه منشعب شود و درحالی که ظاهر کلاسیک درخت همیشه سبز خود را از دست میدهید اما به طور کلی تاثیری بر سلامت آن نخواهد داشت.
شاخههای مرده و بیمار را از درخت کاجِ مطبق که در فضای باز رشد میکند، جدا کنید اما به غیر از این، هرس معمولی لازم نیست.
نگهداری از کاج تزیینی: 7. کاشت و تعویض گلدان کاج مطبق
گیاه کاج مطبق که در گلدان کاشته شده تنها زمانی به تعویض گلدان نیاز دارد که ریشههای آن فضای کافی ندارند و یا از سوراخهای زهکشی زیر گلدان خارج شدهاند. گیاهان کاجِ مطبق جوان، رشد چندان سریعی ندارند بنابراین احتمالا لازم است به جای سالی یکبار، یک سال در میان نسبت به تعویض گلدان آنها اقدام کنید. به این ترتیب، با بالغ شدن این گیاه رشد آن نیز سریعتر میشود.
تعویض گلدان کاج را در فصل بهار انجام دهید و اگر گیاه شما اندازهی بزرگی دارد، حتما از یک گلدان مناسب با مقادیر زیادی مواد سنگین در آن مانند شن و ماسه گلدان، استفاده کنید تا وزن کافی برای نگهداشتن وزن گیاه شما را داشته باشد.
مخلوط گلدان شنی و پوده که کمی اسیدی است، برای این گیاه بهترین عملکرد را دارد. مطمئن شوید گلدان جدید از گلدان قبلی چند سانتیمتر بزرگتر باشد و بعلاوه به اندازهی کافی سوراخ زهکشی داشته باشد.
نگهداری گل کاج طبقه ای در زمستان
کاجهای مطبق عاشق آب و هوای گرم هستند و دمایی کمتر از 1 درجهی سانتیگراد را تحمل نمیکنند. این گیاه در مواجهه با یخبندان، شروع به زرد شدن کرده و میمیرد. بنابراین در فصول سرد میتوانید گلدان گیاه کاج خود را به داخل خانه منتقل کنید و البته آن را دور از دریچههای هوا قرار دهید. کاج را در اتاقی با رطوبت بالا و نور کامل و روشن خورشید قرار دهید و تنها زمانی به آن آب بدهید که سطح خاک آن خشک شده باشد.
انواع کاج مطبق
تنها یک رقم از این گیاه در بازار وجود دارد: Araucaria heterophylla. این گیاه ارقام و گونههای دیگری ندارد. برخی گونههای دیگر کاج هستند که گاهی اوقات به اشتباه به عنوان گیاه اصلی نامگذاری میشوند که شامل کاج کوک (Araucaria columnaris)، درخت معمای میمون (Araucaria Araucana) و کاج بونیا (Araucaria bidwillii) کیشوند. این گیاهان تقریبا کمیاب هستند اما شرایط نگهداری مشابهی با کاجِ مطبق دارند.
آفات و بیماریهای رایج گیاه
گیاه کاج مطبق در برابر آفاتی از جمله شتهها، شپشک آردآلود، شپشک، کنه و مگس سفید آسیبپذیر است. در صورت امکان بهتر است آلودگی به آفات زودتر شناسایی شود تا بتوان راحتتر نسبت به رفع آفات و احیای کاج مطبق اقدام کرد. این گیاه همچنین ممکن است در اثر آبیاری بیش از حد به بیماری قارچی از جمله آنتراکنوز مبتلا شود که میتواند باعث زرد و قهوهای شدن قسمتهای مختلف درخت شده و در نتیجه منجر به خشک شدن و از بین رفتن آن شود.
علت قهوای شدن کاج مطبق بیماری قارچی آنتراکنوز است.
مشکلات رایج کاجهای مطبق
درخت کاجِ مطبق در طول رشد خود میتواند با چالشهای مختلفی روبرو شود. نشانهی تغییرات و مشکلات در این گیاهان، تغییر رنگ برگهای سوزنی آنها است که به شما در مورد مشکل هشدار میدهند. در ادامه به برخی از مشکلات رایج کاج مطبق اشاره میکنیم.
قهوهای شدن برگها
کاج نمیتواند سرما را تحمل کند اما گرمای شدید را نیز نمیتواند تحمل کند. نوسانات بالای دما میتواند باعث قهوهای شدن سوزنها شود. سوزنهای قهوهای همچننی ممکن است نشاندهندهی آبیاری بیش از حد یا آبیاری بسیار کم نیز باشند.
زرد شدن برگهای سوزنی
اگر برگهای سوزنی کاجِ شما زرد میشود، احتمالا درخت شما نور خورشید کافی دریافت نمیکنند. البته این مشکل میتواند به خاطر نور روشن زیاده از حد نیز باشد. تغییرات شدید دما نیز ممکن است منجر به زرد شدن برگها شود.
علت افتادگی برگهای کاج مطبق
افتادن برگهای سوزنی درخت کاج به دو دلیل میتواند باشد: آبیاری بیش از حد یا عدم دریافت نور کافی.
شیر دادن به کاج مطبق
یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن شما را درگیر کند، دادن شیر به گیاهان از جمله کاج است. آیا این کار درست است؟ همانطور که میدانیم شیر یک مادهی غذایی بسیار مفید برای بدن انسان است اما آیا میتواند برای گیاهان نیز به همان اندازه مفید باشد؟ استفاده از شیر برای گیاهان ایدهی خوبی نیست زیرا این مادهی غذایی حاوی باکتریهایی است که باعث از بین رفتن تدریجی گیاه و پژمرده شدن آن میشود.
شیر حاوی چربی نیز هست و این چربی با ماندن در خاک باعث ایجاد بوی نامطبوع و ایجاد قارچ در اطراف ریشههای گیاه و همطینطور عدم تنفس ریشهها میشود. بنابراین پیشنهاد میشود از شیر برای آبیاری گیاه کاجِ مطبق استفاده نشود.
خرید کاج مطبق
اگر شما هم تصمیم گرفتهاید یکی از گیاهان همیشه سبز مانند کاج را در خانه نگهداری کنید، لازم است با آنها آشنایی داشته باشید تا نوع مناسبی از کاج را انتخاب کنید. کاج یک اسم عمومی و کلی برای اشاره به تمام درختان همیشه سبز است و ما در این مطلب ضمن معرفی برخی از انواع کاجها، در مورد نگهداری از کاج مطبق نیز صحبت کردیم. با نگهداری خوب و تامین شرایط مناسب میتوانید عمر کاج مطبق خود را افزایش دهید و از خواص کاج مطبق در منزل و شادابی و زیبایی بینظیر آن بهرهمند شوید.
قیمت کاج مطبق را میتوانید از گلفروشیهای مختلف بپرسید اما گیاه کاج مطبق قیمت مناسبی نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی دارد. بعلاوه اگر نمیخواهید یک گیاه کاج بزرگ داشته باشید به شما نگهداری از کاج مینیاتوری را پیشنهاد میکنیم که میتواند بونسای مناسب شما باشد.